پیش بینی اشتباه

خوب پیش بینی کرده بودم که این هفته دائم بهمون می‌گن یه هفته نبودید تنبل شدید و دائم اذیتمون می‌کنند اما فقط یکی دوبار این حرف رو زدند، اما زا روز دوم تا آخر هفته یه بیگاری یا به قول خودمون یه به‌کاری اساسی افتادیم، یه ماموریت که به بروبچ دیپلمه داده شده بود و کلی پدرمون رو در آوردند.بگذریم چی بود. اما در کل خیلی خوشحالم که با مدرک بالای دیپلم وارد خدمت سربازی نشدم!!این طوری آدم چیزهایی رو می‌بینه که لیسانسه‌ها و بالاتر از لیسانس‌ها نمی‌تونند ببینند، یه سری حقایق که فقط بین سربازان دیپلمه وجود داره.

لغات خارجی در زبان

دیروز یه بحث جالبی توی یکی از گروه‌های ترجمه‌ای که توش عضو بودم اتفاق افتاد، قرار بر این بود که یه لغت‌نامه‌ی IT گردآوری کنیم.(البته برای زبان آذر بایجانی) بحث بر سر این بود که Link یا Driver رو به چه کلمه‌ای ترجمه کنیم؛ یکی از بچه‌ها لغات معادلش رو به آذربایجانی پیشنهاد کرد، البته معادل نسبی، اما یکی از از دوستان مثال زد که اگر این لغت Book بود بلافاصله به کتاب ترجمه می‌شد اما Link لغت مخصوص IT هست و نمی‌شه لغت دقیقی برای اون توی زبان‌های دیگه پیدا کرد. یکی هم ترکیه رو مثال زد، آخه ترک‌های ترکیه مثل بعضی ایرانی‌ها خیلی تعصبانه ترجمه می‌کنند طوری که یکی از دانشجوهای دانشگاه اژه‌ی ترکیه می‌گفت من که ترکیم خوبه گاهی بعضی از کتاب‌های ترجمه‌ شده‌ی کامپیوتر رو نمی‌فهمم! دلیلش هم اینه که لغات تماما به معادل‌های من در آوردی ترجمه شده. همین قضیه توی فارسی هم هست، مثلا سرور رو به خادم و کلاینت رو به مخدوم ترجمه می‌کنند!! این نوع ترجمه باعث می‌شه خواننده در فهم درست مطلب دچار مشکل بشه و چه بسا نفهمه.به نظر خود من باید برای تدون چنین لغت‌نامه‌ای تمام لغات انگلیسی به لغات زبان مقصد ترجمه بشه و استفاده از اون به مترجم واگذار بشه که در تکمیل نظر من یکی گفت که ابتداتمام لغات رو به آذربایجانی ترجمه می‌کنیم و یه تعدادی لغت پیشنهادی هم برای اون لغت معرفی می‌کنیم و می‌گیمبهتره از فلان کلمه استفاده بشه باقی قضیه هم به مترجم بستگی داره که بخواد کورکوراه همه چیز رو به زبان مقصد ترجمه کنه یا نه از ترکیب لغات برای ترجمه استفاده کنه. در ایران هم مترجمینی داریم که واقعا کورکورانه کتب IT رو ترجمه می‌کنند مثلا همون سرور یا فایل رو پرونده ترجمه می‌کنند یا .. اگر با چنین کتابی برخورد کنید متوجه می‌شید که هیچی از کتاب رو متوجه نمی شید، دلیل هم اینه که شما چند ساله دارید می‌گید فایل و دایرکتوری و سرور و کلاینت و روتر حالا این بابا اومده می‌گه پرونده و ... جدا امیدوارم این مترجمین هم تعصب رو بگذارند کنار یکمی غیر متعصبانه ترجمه کنند. از هر چی بگذریم این گروه‌های گوگل یا Google Groups هم ظاهرا مشکل دار شده، اگر کسی چیزی شنیده یا خبری داره بگه ما هم بدونیم. در حال حاضر برای هر ایمیلی که می‌زنم باید لااقل سه بار در زمان‌های مختلف ارسال کنم تا به دست اون گروه (لیست پستی) برسه!!

زبان ترکی آذربایجانی

دیروز به دنبال مطلبی بودم که به وبلاگی رسیدم که به زبان ترکی آذربایجانی و با خط عربی بود و یکی از هموطنان ایرانی ما نوشته بود. در پاراگراف اول وبلاگ که حدودا ۱۲ خط بود حدود ۱۰ غلط گرامری و چندین غلط املایی وجود داشت که این باعث تاسف است که یک جوان لیسانسه‌ی ادبیات فارسی هنوز زبان مادری خودش را به درستی نمی‌تواند بنویسد. در زبان ترکی تعداد افعال و حالات فعلی بیش‌تر از زبان فارسی است و ساختار جملات با زبان فارسی متفاوت است. اما به دلیل استعمال بیش از حد زبان فارسی بسیاری از هموطنان آذربایجانی دیگر این حالات فعلی و افعال اضافیترکی را فراموش می‌کنند و در اثر فراموشی این موضوع در صحبت‌هایشان آن زیبایی گفتار دیده نمی‌شود. برای مثال در ترکی ما حرف ربط «که» نداریم در حالی که در اغلب جملات جوانان و حتی قشر تحصیل کرده حرف «که» بسیار دیده می‌شود. یکی از اشتباهاتی که جوانان تحصیل کرده می‌کنند Kan است، همان طور که گفتم ترکی زبانی «اتصاقی پسوندی» است و با پسوند‌ها همه چیز تغییر می‌کنند. یکی از این پسوند‌ها «کن» است که به دلیل این که بیشتر برای متون کتابی و ادبی استفاده می شود در وبلاگ‌ها بیشتر به چشم می‌خورد اما روش استفاده از آن متاسفانه اغلب اشتباه است. ابتدا به مورد اول یعنی تاثیر فارسی بر ترکی آذربایجانی در ایران می‌پردازم. جمله‌ی « بر قوناق چاغیردیم،گلمدی» با آنچه در ایران استفاده میشود چندان فرقی ندارد اما به معادل صحیح آن که با یک «صفت‌فعلی» آمده توجه کنید : « چاغیردیغیم قوناق گلمدی» جمله‌ی دوم از نظر گرامری بسیار صحیح‌تر و از نظر زیبایی بسیار شیرین‌تر و دلنشین‌تر است، دلیل نیز بسیار ساده است، این جمله بر اساس اسلوب ترکی صحیح ساخته شده. اما مورد دوم که «کن» بود. در ترکی برای جلوگیری از تکرر افعال از کن استفاده می‌شود یعنی اگر گفتیم «من می‌نوشتم و من فکر می‌کردم»، می‌شود این دور را با یک ترکیب بهتر گفت:‌« من یازارکن فیکر الیدیم» این «کن» برای جلوگیری از تکرار جمله و فاعل هست و جمله را بسیار زیبا می‌کند، اما شرایطی دارد، اولین شر این است که باید فاعل هر دو فعل یک نفر باشد و دوم این که باید یکی از کارها در استمرار دیگری باشد یعنی وقتی یکی را انجام می‌دادیم دیگری را انجام داده باشیم، برای نمونه در بالا در حال نوشتن فکر می‌کردیم پس پسوند «کن» به فعل نوشتن اضافه می‌شود. اما در وبلاگ‌ها بسیار دیده‌ام که فاعل دو فعل یکسان نبوده و در حقیقت «کن» به عنوان کلمه‌ی «هنگامی‌که» استفاده شده. برای نمونه یک جمله‌ی نادرست چنین است : «من گدرکن علی گلیدی» این دو فعل فاعل‌های مختلفی دارد.(در حالی که من می‌رفتم علی می‌آمد). در اینجا نمی‌توان از «کن» استفاده نمود. البته این اشتباه حتی رد بعضی سایت‌های آذربایجانی (صفحات شخصی و وبلاگ‌ها) قابل مشاهده است.